HOOGERHEIDE / BRABANTSE WAL – Maandagavond kwamen op een regionale Brabantse Wal-bijeenkomst in Bergen op Zoom ongeveer veertig gevestigde en startende ondernemers bij elkaar voor een presentatie over wat de retailmarkt zoal te wachten staat. En dat is veel, zowel op macroniveau als in de eigen omgeving. Eén van de opvallendste lessen van de avond was: Je kunt zelfs zonder geld succesvol een eigen zaak beginnen.
De presentatie was een initiatief van StartersCentra West-Brabant, Rabobank Zuidwest-Brabant en het Binnenstadslab. Er kwamen zo’n 40 geïnteresseerden op af, die welkom werden geheten door Koen Oosterwaal, namens de gezamenlijke starterscentra. Hij gaf al snel het woord aan gastheer Marco van Maanen, accountmanager MKB bij de Rabobank. Die had een uit de kluiten gewassen presentatie voor de aanwezigen, over kansen en bedreigingen in de retailwereld.
Zijn verhaal was gematigd optimistisch. Er is na jaren van crisis een aardige groei ontstaan, met name in de foodsector, maar die lijn zet niet door. Zijn bank voorspelt wel dat er groei blijft de komende jaren, maar in veel mindere mate dan nu even het geval is. Belangrijk voor ondernemers is in te spelen op, en vooral rekening te houden met veranderend en grillig consumentengedrag. Die potentiële klant wil enerzijds snel en makkelijk maar soms ook vooral geëntertaind worden, koopt bij de budgetwinkels maar bestelt net zo makkelijk hele luxe artikelen. Wezenlijke boodschap bij het verhaal van de accountmanager was: Durf een doelgroep te kiezen, leer die volledig kennen en bedien die zo gericht mogelijk.
Spannende tijden
Op langere termijn zijn marktontwikkelingen nog lastiger te voorspellen. Het Centraal Planbureau durft op dit moment niet eens te zeggen of het Nederlandse inwonertal gaat groeien of juist krimpen. Wel denken economen wat we op termijn minder te besteden krijgen aan luxe. De vraag is zeer of er straks nog AOW is, we moeten steeds meer schulden en hypotheken aflossen in plaats van leningen aanhouden, en (aanvullende) zorg wordt straks steeds meer zelf ingekocht. Wat er dan overblijft voor extraatjes zou wel eens beduidend minder kunnen zijn dan nu.
En dan is er nog het fenomeen ‘blurring’, of branchevervaging voor wie het minder positief wil zien. Markten worden ondoorzichtiger, ketens nemen steeds meer en sterker plaats in en daar kom je als kleine zelfstandige niet zo maar tussen. Onderscheiden is dus belangrijk, je eigen lokale doelgroep vinden ook.
Op zich staan de Nederlanders open voor vernieuwing, aldus Van Maanen. Veel internationals testen nieuwe concepten daarom graag hier. Van die wetenschap kun je ook als kleine retailer gebruik maken. En wie een markt zoekt die momenteel ‘booming’ is, gaat duurzame en biobased producten verkopen. Zo is momenteel kleding van gerecyclede denim niet aan te slepen. Over kansen gesproken…
Vernieuwen blijkt succesvol
Vervolgens was het woord aan Kees de Bruijn, franchisenemer van de HEMA vestigingen in Steenbergen en Halsteren. Hij vertelde over het ‘Worlds’-concept dat de keten in met name kleinere vestigingen heeft geïntroduceerd. Die liepen niet allemaal even best meer en hadden een boost nodig. Dat is met deze aanpak gelukt, vertelde de ondernemer. De winkels zijn veel meer dan voorheen in eilanden (belevingswerelden) verdeeld en dat valt goed bij de klanten, is inmiddels gebleken. Ook nieuwe concepten al een klantenpas en vouchers blijken aan te slaan.
Voor De Bruijn is het geen reden achterover te gaan leunen, vertelde hij. Als franchiser moet je lokaal durven denken, daarom is hij met openingstijden gaan experimenteren. Op zaterdag een uurtje langer open blijkt bijvoorbeeld goed te werken en anderzijds is de Steenbergse vestiging voortaan op vrijdagavond eerder dicht.
Uit de zaal bleek direct dat het inderdaad zeer lokaal bekeken moet worden. Sommige aanwezigen hebben hele andere ervaringen met die sluitingstijden. Het hangt ook af van wat je buren doen bijvoorbeeld. Dat bevestigde Kees meteen, hij hanteert ook per vestiging andere tijden. Goede afspraken maken met elkaar is belangrijk en daar ook de gemeente bij betrekken indien nodig. Je investeert als lokale ondernemer in de samenleving, stelde de franchisenemer, bijvoorbeeld met werkgelegenheid maar ook sponsoring en bijdragen aan zaken als sinterklaasvieringen. Dan mag je best ook wat betrokkenheid van de gemeente verwachten.
Het moet van twee kanten komen, was eigenlijk zijn boodschap. Waarmee hij meteen een bruggetje maakte naar lokale zichtbaarheid. Zorg dat je ook online door je doelgroep wordt gezien, tipte de ondernemer, die tegenwoordig samenwerkt met lokale platforms als KijkopSteenbergen.nl en KijkopBergenopZoom.nl en tevens laat verzorgen in de social media gezien te worden. En als laatste gaf ie aan dat je zo veel mogelijk de samenwerking moet opzoeken met ondernemers om je heen. Elkaar wat gunnen eigenlijk.
Leren van elkaar
Met die laatste opmerking was Koen het helemaal eens. Hij ging in op een idee uit de zaal om als lokale ondernemers eens bij elkaar te gaan kijken en zo aan feedback en tips te komen. De dagvoorzitter vertelde over de Retail Academie van het Binnenstadslab, die dat als onderdeel van de workshops en verwante praktijklessen heeft. Hij legde de filosofie erachter uit: Je wilt de taart niet alleen verdelen maar daarvoor eerst vergroten.
Groei
Twee dames die met de nodige hulp van het Binnenstadslab begonnen zijn, zijn Sanne Feenstra en Joyce Nieuwenhuijse. Zij runnen samen de onlangs verhuisde winkel Kweek, waar ze een dertigtal makers van de meest uiteenlopende producten ruimte bieden dit te verkopen. Ze vertelden kort over het ontstaan van de conceptstore, die met eigenlijk géén budget is gestart. Het kan dus, zonder eigen geld een winkel beginnen. Kweek is zelfs een successtory te noemen, onlangs verhuisd naar een groter pand op een betere locatie en steeds professioneler. Een goed idee eenvoudig beginnen en er hart en ziel in steken kan tot serieuze groei leiden.
Er was nog een voorbeeld van succesvol ondernemerschap, uit Roosendaal. Amanda Mathijssen zit met kleding- en lifestylewinkel Gossip in wat ze grappend noemde ‘het hysterische winkelcentrum De Passage’. Voor haar bedrijf en doelgroep is dit de perfecte entourage, vertelde ze. In tegenstelling tot haar Bergse Kweek-collega’s dankt zij veel verkoop aan een online winkel. Al is het eigenlijk vooral een etalage want veelal komen geïnteresseerde kledingliefhebbers toch naar de winkel, om te passen en gelukkig ook vaak te kopen.
Samenwerken
De drie zelfstandige ondernemers bevestigden één ding unaniem. Hoe uniek en onderscheidend je als winkel ook wilt zijn, je kunt niet om je buren en collega-winkeliers heen. Samenwerken is de enige echte weg naar blijvend succes. Dat begint al met op dezelfde tijden open zijn.
Dat was dan ook één van de conclusies die Koen namens alle sprekers en de aanwezigen meenam in zijn slotwoord: Let op de veranderende wereld om je heen, speel daar tijdig op in en durf te vernieuwen, maar vergeet niet dat je daar altijd elkaar bij nodig hebt als ondernemers in een winkelcentrum- of straat.